Tiền biến đi đâu trong thời kỳ lạm phát ?

 Hàng nghìn tỷ đồng bốc hơi khỏi thị trường chứng khoán, hàng ngàn việc làm bị mất, tài sản hộ gia đình giảm xuống mức thấp nhất trong một thập kỷ. Nhưng khoan đã, tiền biến đi đâu trong thời kỳ lạm phát? Không có một nhóm bí mật nào trên núi đang đốt hàng đống tiền mặt mỗi khi thị trường lao dốc. Trên thực tế, trong hầu hết các thời kỳ lạm phát, chính phủ còn in thêm tiền. Vậy khi nó bốc hơi khỏi thị trường chứng khoán, bị cắt giảm một nửa và hoàn toàn biến mất, thực sự nó đang đi đâu?

1.Tiền không có ở đó ngay từ đầu

Nếu bạn coi tiền là một thứ gì đó vững chắc và cố định, như những con số trong tài khoản ngân hàng của bạn không thay đổi dù có chuyện gì xảy ra trên thế giới, thì việc nghe những cụm từ như “hàng nghìn tỷ đồng bốc hơi khỏi thị trường chứng khoán” sẽ giống như ai đó vừa hút hết tiền mặt và nó biến mất. Và cảm giác như tiền đã biến mất vĩnh viễn. Nhưng đó là vì chúng ta đang nhầm lẫn ba thứ: tiền, giá cả và giá trị. Chúng hoạt động cùng nhau nhưng không giống nhau. Tiền là một đơn vị, một cách để đo lường những gì chúng ta tin là đáng giá. Đó là thứ chúng ta dùng để đếm, so sánh và giao dịch.

Giá trị là một niềm tin, một ý tưởng về giá trị của một thứ gì đó và niềm tin đó có thể thay đổi. Trong khi đó, giá cả là sự thỏa thuận giữa người mua và người bán. Đó là con số thể hiện giá trị bằng tiền. Điều chúng ta thường tập trung vào là con số: “Tôi có 100.000 đồng”. Nhưng 100.000 đồng đó chỉ có ý nghĩa nếu mọi người vẫn tin rằng chúng có giá trị. Nó chỉ có giá trị vì tất cả chúng ta đều đồng ý như vậy. Niềm tin đó cho phép tiền lưu trữ giá trị theo thời gian. Trong hệ thống niềm tin này, chúng ta tạo ra tiền mà bạn biết đấy, nó không thực sự ở đó, nó là một nhận thức.

Về những gì chúng ta nghĩ một thứ gì đó đáng giá. Và nhận thức, nó có thể thay đổi rất, rất nhanh chóng, đặc biệt là khi nhận thức của mọi người thay đổi cùng một cách vào cùng một thời điểm. Khi điều đó xảy ra, mọi người ngừng tin tưởng vào thị trường, ngân hàng, công ty và thậm chí cả nhau. Đó là điều làm thay đổi giá trị của một thứ gì đó, ngay cả khi con số vẫn giữ nguyên. Bạn không mất tiền mặt, bạn mất niềm tin. Và sự mất niềm tin này không chỉ giới hạn ở cổ phiếu, căn nhà của bạn cũng có thể bị ảnh hưởng. Bất động sản của bạn có thể đột nhiên giảm giá 15% vì ai đó khác trong khu vực của bạn buộc phải bán với giá thấp, và giao dịch đó đã thiết lập lại hệ thống niềm tin. Các nhà kinh tế gọi đây là định giá theo giá thị trường. Những gì mọi người sẵn sàng trả trở thành thực tế mới, bất kể bạn đã trả bao nhiêu cho nó hay giá trị của nó trên giấy tờ chỉ năm ngoái là bao nhiêu. Giá trị ở đó vì mọi người tin vào tương lai của công ty hoặc sản phẩm. Và nếu có điều gì đó đe dọa tương lai đó, mọi người sẽ thay đổi niềm tin. Hãy nhìn vào những gì đã xảy ra với cổ phiếu HPG của Hòa Phát vào tháng 1 năm 2025.

Từ ngày 20 đến 26 tháng 1, HPG đang ở vị thế vững chắc là một trong những công ty thép giá trị nhất Việt Nam. Một báo cáo tiêu cực về triển vọng ngành thép được công bố. Các nhà phân tích mất vài ngày để xem xét công ty. Cuối tuần đó, nhiều hãng tin cảnh báo đây là mối đe dọa trực tiếp đến mô hình kinh doanh cốt lõi của HPG. Vào ngày 27 tháng 1, thị trường mở cửa, các nhà đầu tư phản ứng với tin tức và cổ phiếu HPG giảm mạnh 17%. Hàng chục nghìn tỷ đồng vốn hóa thị trường bị mất trong một ngày. Đó không phải là tiền bị lấy đi hay bị đánh cắp, đó chỉ là các nhà đầu tư nói rằng: “Cái này không đáng giá như chúng ta nghĩ hôm qua.”

Vào ngày 28 tháng 1, các nhà đầu tư xem xét lại tình hình, tự mình kiểm tra. Họ vẫn ưu tiên HPG, cổ phiếu tăng trở lại gần 9%. Đến ngày 20 tháng 2, công ty gần như trở lại mức trước khi báo cáo tiêu cực được công bố. Rõ ràng là có rất nhiều biến động thị trường nói chung, nhưng những con số này cho bạn thấy niềm tin của chúng ta vào giá trị của một thứ gì đó có thể biến mất nhanh chóng như thế nào và sau đó lại quay trở lại. Không có gì hữu hình về điều này cả. Được rồi, tất cả đều nằm trong đầu chúng ta. Giá trị chưa bao giờ được in ra, nó là một con số trên màn hình, một thỏa thuận giữa người mua và người bán rằng một thứ gì đó, có thể là một cổ phiếu, một tài sản, một mã thông báo tiền điện tử, có giá trị nhất định. Khi niềm tin đó biến mất, giá trị cũng biến mất theo. Nhưng vì nó nằm trong đầu tất cả chúng ta, nên nó là thật. Nếu chúng ta đi xa hơn với điều này, chúng ta sẽ bước vào lĩnh vực triết học, và sự thật là chỉ vì điều này dựa trên niềm tin được nhận thức không có nghĩa là không ai bị ảnh hưởng. Đây là cách bạn có thể nghĩ về nó. Được rồi, hãy tưởng tượng có 100 người trên một con tàu. Chúng ta sẽ gọi con tàu này là nền kinh tế. Con tàu có bảy tầng, nó đang di chuyển lên sông và sẽ dừng lại ở các điểm đến khác nhau. Không ai muốn xuống nhưng họ không có lựa chọn.

Khi niềm tin lung lay, những người ở tầng dưới cùng buộc phải xuống. Họ là những người sống dựa vào tiền lương hàng tháng với ít hoặc không có tiền tiết kiệm. Họ là một phần của nền kinh tế, làm việc và chi tiêu, nhưng họ không nắm giữ bất kỳ tài sản nào. Giá trị của họ có thể được lưu trữ trong một khoản lương, một cổ phiếu công ty, một công việc được trả lương thấp. Khi niềm tin vào những thứ đó biến mất, họ không chỉ mất giá trị mà còn mất đi sự ổn định, chỗ ở và thức ăn. Bất kỳ cú sốc nào như lạm phát đều tác động đến họ đầu tiên và nặng nề nhất. Vì vậy, trong khi những người giàu có coi sự biến mất của niềm tin là sự biến động hoặc tổn thất tạm thời, các hộ gia đình có thu nhập thấp hơn lại trải nghiệm nó như việc bị xóa sổ khỏi bản đồ kinh tế. Lạm phát tác động mạnh nhất vào khoảng cách giữa những gì bạn nghĩ mình có và những gì bạn thực sự có thể chuyển thành tiền mặt. Đó cũng là lý do tại sao các tỷ phú không thực sự mất tiền khi truyền thông nói vậy. Khi các tiêu đề nói rằng ông Phạm Nhật Vượng đã mất gần 200 nghìn tỷ đồng vào năm 2025, chắc chắn nghe có vẻ kịch tính, nhưng ông ấy không rút tiền mặt và không ai lấy tiền từ tài khoản của ông ấy.

Khoản lỗ đó đến từ việc giá trị cổ phiếu VIC của ông ấy giảm. Và vì phần lớn tài sản của ông ấy gắn liền với cổ phiếu mà ông ấy không bán, đó chỉ là tài sản trên giấy tờ. Ông ấy vẫn giàu có như ngày hôm qua về lối sống, tài sản và quyền lực, bởi vì tiền ban đầu không có mặt vật lý ở đó. Đó là giá trị được nhận thức, và khi nhận thức bị rạn nứt, mọi người bắt đầu lo lắng và họ bắt đầu điều chỉnh hành vi của mình. Điều này dẫn đến điểm đến tiếp theo, một điểm khá đơn giản nhưng đáng lo ngại: tiền ngừng di chuyển nhanh.

2.Tiền ngừng di chuyển nhanh

Trong một nền kinh tế lành mạnh, tiền di chuyển nhanh chóng, phải không? Nhưng trong thời kỳ lạm phát, một nút thắt cổ chai hình thành. Có một thứ gọi là vòng quay tiền tệ, đó là số lần một đồng tiền được sử dụng trong một năm để mua sắm. Vì vậy, trong một nền kinh tế đang tăng trưởng, 10.000 đồng có thể đổi tay năm đến bảy lần trong một năm. Trong thời kỳ lạm phát, con số đó giảm xuống, đôi khi chỉ còn 1,5 lần.

Vậy điều từng trông như thế này: một nhà hàng nhận 200.000 đồng của bạn, trả tiền cho đầu bếp, đầu bếp mua hàng tạp hóa, cửa hàng trả tiền cho nhà cung cấp, giờ đây trông giống như thế này: bạn giữ 200.000 đồng trong tài khoản thanh toán của mình, nó nằm yên đó, nhà hàng không bao giờ nhận được, giờ làm việc của đầu bếp bị cắt giảm, cửa hàng tạp hóa bán ít hơn, nhà cung cấp giảm sản xuất. Tất cả số tiền nằm yên đó có nghĩa là ít giao dịch hơn. Trong mọi nền kinh tế, tiền có vai trò kép: giá trị được lưu trữ và phương tiện trao đổi. Khi vai trò thứ hai đó bị phá vỡ, khi mọi người ngừng chi tiêu, cho vay hoặc đầu tư, tiền sẽ nằm yên.

Và khi tiền nằm yên, mọi thứ khác cũng chậm lại: cơ hội, tiến bộ, động lực. Trong khi hầu hết mọi người chờ đợi nền kinh tế phục hồi, bạn có thể tận dụng thời gian này để xây dựng.

Được rồi, trong thời kỳ lạm phát, mọi người tập trung mạnh vào phần giá trị được lưu trữ và gần như quên rằng tiền cũng có nghĩa là phải di chuyển. Tiền của họ vẫn ở đó nhưng nó bị “đậu” lại như những chiếc xe bị kéo vào lề đường cao tốc thay vì lao đi. Rất nhiều tiền cuối cùng nằm yên trong tài khoản thanh toán vì mọi người trì hoãn các giao dịch mua lớn, trong kho bạc doanh nghiệp vì các doanh nghiệp trì hoãn đầu tư vào các tài sản an toàn như trái phiếu chính phủ hoặc quỹ thị trường tiền tệ vì các nhà đầu tư muốn ổn định chứ không phải rủi ro. Chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về điều đó sau. Được rồi, mọi người còn lại suy nghĩ: “Tôi đang giữ chặt từng đồng một, tôi có thể cần nó vào ngày mai.”

Đây thường là những người có thu nhập từ tầng lớp lao động đến trung lưu thấp và những người có công việc không ổn định hoặc các ngành bị ảnh hưởng sớm bởi lạm phát. Tốc độ chậm hơn có nghĩa là các công ty đang kiếm được ít tiền hơn, đồng thời điều này đe dọa giá trị tổng thể của họ. Và để giữ vững giá trị này, họ phải cắt giảm chi phí. Chi phí dễ nhất và lớn nhất là chi phí lao động. Vì vậy, trớ trêu thay, chính những người đang giảm chi tiêu vì lo lắng về nền kinh tế lại có khả năng là những người bị sa thải khi tốc độ lưu thông tiền tệ chậm lại. Một số trong số họ rời khỏi con tàu trong khi hành lý của họ bị bỏ lại. Những người cố gắng ở lại thường làm điều tiếp theo với tiền của họ: được đưa vào các khu vực giữ thụ động.

3.Tiền được đưa vào các vùng nắm giữ thụ động

Vì vậy, tài khoản tiết kiệm, trái phiếu chính phủ và tài khoản thị trường tiền tệ trở thành những lựa chọn nóng hổi. Mọi người không chi tiêu tiền của họ nhưng họ cũng không tích trữ nó. Đây là nơi những người tiết kiệm thận trọng gửi tiền của họ. Họ thường là những thế hệ lớn tuổi có kiến thức tài chính tốt đến trung bình và giá trị tài sản ròng khoảng 10 đến 50 triệu đồng. Họ có một ít tiền.

Nhưng không nhiều nên họ không muốn chấp nhận bất kỳ rủi ro nào. Vào tháng 4 năm 2020, khi mọi người hoảng loạn về một cuộc suy thoái do đại dịch, tỷ lệ tiết kiệm cá nhân ở Mỹ đã tăng vọt lên 33%. Năm trước đó là 7%. Giờ đây, tài khoản tiết kiệm giống như một mạng lưới an toàn vì bạn có thể nhìn thấy con số và bạn biết ngân hàng sẽ không đi đâu cả. Một tài khoản tiết kiệm lãi suất cao có thể mang lại cho bạn khoảng 4% lãi suất, nhưng một tài khoản lãi suất thấp có thể chỉ mang lại 0,4%. Bây giờ hãy nhớ con số này khi chúng ta xem xét lạm phát trong vài khoảnh khắc nữa. Giờ đây, mọi người cũng đang đổ tiền mặt vào trái phiếu chính phủ. Trái phiếu hoạt động như thế này: chính phủ cần tiền nên họ vay bằng cách bán trái phiếu cho các nhà đầu tư. Bạn mua một trái phiếu, có nghĩa là bạn đang cho chính phủ vay tiền. Họ hứa sẽ trả lãi cho bạn thường xuyên, thường là một hoặc hai lần một năm. Sau một thời gian cố định (đáo hạn) như 2, 10 hoặc 30 năm, họ hoàn trả toàn bộ số tiền. Và đây được gọi là lợi suất. Trái phiếu được coi là an toàn vì hầu hết các chính phủ hiếm khi vỡ nợ, đặc biệt là những nước như Việt Nam, Nhật Bản hay Hàn Quốc. Lợi suất di chuyển ngược chiều với giá trái phiếu. Nếu nhiều người mua, giá sẽ tăng và lợi suất giảm. Nếu ít người mua, giá sẽ giảm và lợi suất tăng. Ở đây bạn có thể thấy lợi suất đã giảm như thế nào trong ba cuộc suy thoái gần đây nhất vào năm 2020, 2008 và 2000 vì có rất nhiều người mua trái phiếu. Vì vậy, trái phiếu có rủi ro thấp và lợi nhuận thấp, nhưng ít nhất bạn không mất tiền như khi bạn hoảng loạn trên thị trường chứng khoán. Sau đó là các quỹ thị trường tiền tệ. Đây là sự kết hợp giữa tài khoản tiết kiệm và một khoản đầu tư ngắn hạn, tương tự như tài khoản tiết kiệm thông thường nhưng thường có lãi suất tốt hơn. Vì vậy, chúng mang lại cho bạn lợi nhuận cao hơn một chút so với tài khoản tiết kiệm nhưng chúng vẫn đủ an toàn để không mất ngủ.

Bạn vẫn có thể truy cập tiền của mình khá dễ dàng, vì vậy nó được sử dụng như một bãi đỗ xe hơn là để tăng trưởng. Rất nhiều người giàu có sử dụng lựa chọn này trong thời kỳ lạm phát vì nó giúp họ dễ dàng tiếp cận tiền mặt nếu họ muốn mua cổ phiếu trong thời kỳ suy giảm. Ở đây bạn có thể thấy xu hướng mọi người sử dụng tài khoản thị trường tiền tệ để gửi tiền đầu tư của họ trong bong bóng dot-com, Đại suy thoái và suy thoái do đại dịch. Và thực tế, tính đến thời điểm sản xuất video này, các tài khoản thị trường tiền tệ toàn cầu đã đạt mức cao nhất mọi thời đại. Theo Wall Street Journal, hơn 60 tỷ đô la đã chảy vào các quỹ thị trường tiền tệ trong vài ngày đầu tháng 4, nâng tổng tài sản lên 7,4 nghìn tỷ đô la. Để tham khảo, trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, tài sản quỹ thị trường tiền tệ đã tăng từ 2,18 nghìn tỷ đô la vào tháng 12 năm 2006 lên 3,5 nghìn tỷ đô la vào tháng 12 năm 2008. Nhưng có một vấn đề với tài sản rủi ro thấp, lợi nhuận thấp này: đó là lạm phát. Hiện tại, lạm phát cơ bản ở Việt Nam là 3,6%. Nếu bạn có tiền trong tài khoản tiết kiệm lãi suất thấp 0,4% đó, bạn sẽ mất tiền mỗi ngày.

Giờ đây, giá trị con số của bạn không thay đổi nhưng nó mất đi sức mua vì lạm phát làm cho giá trị của những gì bạn mua lớn hơn. Vì vậy, giả sử bạn có 10 triệu đồng và bạn đang quyết định đặt nó ở đâu. Trong một tài khoản tiết kiệm thông thường, ngân hàng sẽ trả cho bạn 41.000 đồng sau một năm. Trong một tài khoản tiết kiệm lãi suất cao, bạn nhận được 45.400 đồng. Nếu bạn mua trái phiếu chính phủ, bạn nhận được 41.000 đồng. Một quỹ thị trường tiền tệ mang lại cho bạn khoảng 42.300 đồng. Lạm phát làm cho giá cả ở các cửa hàng tăng 3,6%, vì vậy bây giờ tiền của bạn không còn đủ để mua nhiều như trước. Nếu bạn không cẩn thận, tiền của bạn sẽ tăng trưởng chậm hơn so với mức tăng giá, và số tiền này không đi đâu cả nhưng sức mua của nó yếu hơn nhiều. Số tiền mà rất nhiều người đã gửi vào tài khoản tiết kiệm của họ trong thời kỳ lạm phát do đại dịch đã bị đốt cháy bởi lạm phát vì mỗi năm tiền của bạn có thể mua ít hơn. Vì vậy, ngay cả khi con số trông giống nhau, 10 triệu đồng hôm nay sẽ không mua được những gì 10 triệu đồng mua được năm ngoái, và bạn càng để nó nằm yên trong các tài khoản lãi suất thấp, nó càng mất đi sức mua.

4. Dành cho người mua khi giá giảm

Vì vậy, thị trường chứng khoán, tiền điện tử và bất động sản là một số nơi báo hiệu rõ nhất về một cuộc suy thoái sắp tới. Mọi người hoảng loạn bán tháo ngay cả khi thua lỗ vì không ai muốn là người cuối cùng ôm túi khi hàng triệu người làm điều đó cùng một lúc, giá cả sụt giảm trên diện rộng. Người bán trong cơn hoảng loạn là người mất nhiều nhất, nhưng số tiền họ mất không biến mất, nó được chuyển trực tiếp cho bất kỳ ai đã mua cổ phiếu với giá thấp hơn. Người này đã tìm hiểu kỹ về tài chính của mình hoặc họ là một nhà đầu tư lần đầu với tiền mặt dư thừa hoặc họ là những chuyên gia trẻ có công việc ổn định và chấp nhận rủi ro. Tư duy của họ là: “Đây là lúc tạo ra tài sản, đã đến lúc tham gia khi giá thấp.” Và trong nhiều trường hợp, họ đúng. Nếu bạn mua một cổ phiếu với giá 100.000 đồng và sau đó bán nó với giá 60.000 đồng, bạn đang đưa 40.000 đồng đó cho người khác. Trong một hoặc hai năm, khi cổ phiếu đó tăng trở lại, họ bỏ túi lợi nhuận. Sự khác biệt không bị mất đi, nó chỉ được chuyển từ người sợ hãi sang người đã chuẩn bị.

Nhưng chỉ một suy nghĩ nhanh về điều này vì chúng ta thấy câu hỏi này rất nhiều: nếu mọi người biết rằng họ sẽ mất tiền nếu bán bây giờ, tại sao họ lại làm vậy? Tại sao họ không đợi cho đến khi cổ phiếu tăng trở lại? Chà, trước hết, nỗi sợ hãi di chuyển nhanh hơn nhiều so với logic. Logic cần thời gian và phân tích, nỗi sợ hãi là tức thì và mang tính bảo vệ. Trong thời kỳ lạm phát, nỗi sợ hãi trong tích tắc nói rằng: “Thoát ra ngay.” Vì vậy, 99% thời gian nó sẽ đánh bại logic để đưa ra quyết định. Mọi người thích sự chắc chắn hơn tiềm năng, ngay cả khi sự chắc chắn đó là một thỏa thuận tồi. Thứ hai, không phải mọi tài sản đều phục hồi. Hầu hết đều phục hồi, nhưng mọi người lo lắng rằng họ có thể đang nắm giữ tài sản không phục hồi, và khi bạn thấy tiền của mình biến mất ngày này qua ngày khác, đôi khi hàng tuần liền, bạn lo lắng rằng đây có thể là cuộc suy thoái chỉ xảy ra một lần trong đời. Mọi người cũng lo lắng rằng họ cần thanh khoản trong trường hợp họ mất việc, vì vậy họ giữ chặt tiền mặt đó. Nhưng khi dòng tiền di chuyển, nó đến với những người thực sự không căng thẳng về điều này.

5.Vào tài sản cứng và nơi trú ẩn an toàn

Họ là những người có thể đưa tiền của mình vào các tài sản cứng và nơi trú ẩn an toàn: vàng, nghệ thuật, đất nông nghiệp. Giờ đây, tiền bạc đang chảy vào các tài sản giữ giá trị thực ngay cả khi tiền tệ lung lay. Những tài sản này không phải để tăng trưởng, mà là để bảo vệ và đa dạng hóa. Điều này dành cho những người nghĩ: “Tôi không cần lợi nhuận bây giờ, tôi cần bảo toàn và kiểm soát những gì tôi đã có.” Tiền chảy vào những thứ có cảm giác thật và ổn định, những thứ bạn có thể nhìn thấy, chạm vào và tin tưởng. Nó đã có giá trị trong hàng nghìn năm và nó không phụ thuộc vào bất kỳ công ty hay quốc gia nào. Khi thị trường chứng khoán sụp đổ, giá vàng tăng lên. Trong cuộc suy thoái năm 2008, giá vàng đã tăng từ khoảng 730 đô la một ounce lên hơn 1.300 đô la chỉ trong 2 năm. Đất nông nghiệp là một nơi khác mà những người giàu có thích gửi tiền của họ. Nó không hào nhoáng nhưng nó hiệu quả. Mọi người luôn cần thức ăn bất kể nền kinh tế đang làm gì. Đó là lý do tại sao đất nông nghiệp thường giữ được giá trị và thậm chí có thể kiếm tiền. Trong 20 năm qua, đất nông nghiệp ở Việt Nam đã kiếm được trung bình khoảng 12% mỗi năm. Ngay cả trong các cuộc suy thoái trước đây, giá trị của nó vẫn giữ vững.

Trong khi đó, nghệ thuật thì hơi khác một chút. Nó không kiếm tiền như một trang trại và có thể khó bán nhanh chóng, nhưng những tác phẩm quý hiếm và nổi tiếng như của các nghệ sĩ nổi tiếng vẫn có thể giữ được giá trị ngay giữa cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Bộ sưu tập nghệ thuật cá nhân của Yves Saint Laurent và đối tác Pierre của ông đã được Christie’s bán đấu giá tại Paris. Đây không phải là bất kỳ cuộc đấu giá nào, nó được gọi là cuộc đấu giá thế kỷ. Hơn 700 tác phẩm đã được bán, bao gồm tranh vẽ, điêu khắc và các vật thể quý hiếm. Bộ sưu tập đã mang về hơn 483 triệu đô la Mỹ, trở thành một trong những cuộc đấu giá nghệ thuật tư nhân lớn nhất trong lịch sử. Vì vậy, trong khi nền kinh tế toàn cầu đang sụp đổ và các tổ chức tài chính đang sụp đổ, những người mua giàu có vẫn chi một khoản tiền khổng lồ cho những tác phẩm quý hiếm, hữu hình, có giá trị cảm xúc như nghệ thuật. Và điều tuyệt vời nhất về điều này hiện nay là những mạng lưới an toàn này không còn giới hạn đối với những người giàu có nữa.

6.Tài sản lớn đã mất giá

Tiếp theo, chúng ta muốn nói về cách tiền chảy vào các tài sản lớn đã mất giá trị. Được rồi, những tài sản này không mất giá trị vì chúng xấu hay bất cứ điều gì, chúng mất giá trị vì những người khác không đủ khả năng để giữ chúng nữa. Vì vậy, tiền chảy vào các tòa nhà chung cư mà chủ nhà không thể duy trì, các doanh nghiệp đang gặp khó khăn hoặc cổ phiếu công ty đã giảm giá. Một số công ty được bán với giá chiết khấu vì nền kinh tế đi xuống, vì vậy các công ty cổ phần tư nhân, các nhà đầu tư giàu có và các công ty lớn đã tiết kiệm được nhiều tiền mặt và không phụ thuộc vào thu nhập hàng tháng, sẽ mua những tài sản này với giá tốt. Hãy nghĩ đến các công ty giàu tiền mặt như Apple, Amazon hoặc Berkshire Hathaway, các công ty cổ phần tư nhân như Blackstone Group và Apollo Group Management, các nhà đầu tư như Warren Buffett và Muhammad bin Zed. Họ đã biết rằng họ sẽ sống sót qua một cuộc suy thoái, vì vậy mục tiêu của họ là thoát ra khỏi nó với nhiều tài sản hơn so với trước đây. Nhiều năm sau, khi nền kinh tế phục hồi, những khoản đầu tư này có giá trị cao hơn nhiều so với số tiền họ đã trả. Một tòa nhà được mua với giá chiết khấu trong thời kỳ suy thoái có thể được bán để kiếm lời. Một công ty sắp đóng cửa giờ đây có thể mạnh mẽ trở lại nhưng họ có chủ sở hữu mới. Những chủ sở hữu này là những người đã lên kế hoạch cho một cuộc suy thoái, họ đã sẵn sàng cho nó, và rất có thể khi cuộc suy thoái tiếp theo đến, họ sẽ sẵn sàng và chờ đợi ở điểm đến tiếp theo và cuối cùng. Chúng ta gọi đây là vùng trọng lực vốn.

Đây không phải là một thuật ngữ kinh tế chính thức hay bất cứ điều gì, nhưng nghe có vẻ hay và nó mô tả hoàn hảo điểm dừng cuối cùng trong hành trình mà tiền đi qua trong một cuộc suy thoái. Vì vậy, điều này không dành cho những người có mức lương cao hay thậm chí là các nhà đầu tư giàu có. Đây là nơi dành cho các gia đình có tiền đã tăng trưởng qua nhiều thế hệ. Họ là 0,01% hàng đầu. Tài sản của họ được đo bằng quyền sở hữu chứ không phải thu nhập, và họ nắm giữ toàn bộ các công ty, quỹ đầu tư, danh mục bất động sản và ảnh hưởng đến hệ thống tài chính. Đây là những người như gia đình Walton sở hữu Walmart. Việc theo dõi tài sản chính xác của họ rất khó khăn, nhưng ước tính cho thấy họ có khoảng 27 tỷ đô la vào năm 1997, chỉ vài năm trước cuộc suy thoái bong bóng dot-com. Hai cuộc suy thoái sau đó, đến năm 2015, Forbes ước tính giá trị tài sản ròng của họ là 149 tỷ đô la. Năm 2019 là 200 tỷ đô la, và đến tháng 12 năm 2024, ngay cả sau cuộc suy thoái năm 2020, giá trị của họ ước tính khoảng 430 tỷ đô la. Đây không phải là những cổ phiếu công nghệ bị định giá quá cao, đây là những đế chế bán lẻ, thời trang, truyền thông, năng lượng và thực phẩm đa thế hệ. Đây là điểm đến cuối cùng trong một cuộc suy thoái. Đây là nơi hầu hết tiền dừng lại. Bạn sẽ ở tầng nào của con tàu trong tình huống này, và bạn có đủ sức mạnh để chiến đấu cho vị trí của mình không?